سعید حجاریان: ترمز را بکشید!
به گزارش بلاگ پو، سعید حجاریان، تئوریسین جریان اصلاحات در یادداشتی در مشق نو نوشت: اهل اندیشه، یکی از سرچشمه های مارکسیسم را سوسیالیسم تخیلی می دانند. سوسیالیسم تخیلی بیشتر ریشه فرانسوی دارد و افرادی مانند اوئن و فوریه مبدع آن بوده اند. البته، تامس مور نیز با کتاب مشهور آرمان شهر به این موضوع ورود داشت که مباحث وی نزد خوانندگان ایرانی آشناتر می نماید. منظور از سوسیالیسم تخیلی که مارکس آن را جزو ذخایر تئوریک خود می دانست، آن است که می توان روی زمین بهشتی جاودانه ساخت که در آن بی عدالتی، بی سوادی، بی کاری و… وجود نداشته باشد و همه چیز به صورت اشتراکی فراوری و مصرف گردد. طرح این خواسته های حداکثری کمابیش تخیلی بودن این ایده را نمایان می نماید؛ بهشت سازان ناموفق!
پروژه آن ها ناموفق بود، زیرا اولاً امکان پذیر (feasible) و ثانیاً عقلانی (rational) نبود، اما به هر ترتیب مارکس کوشش داشت این ایده ها را بهبود دهد و به ساحت اجرا وارد کند. اما، با گذشت زمان و بعضی آزمون ها از جمله کامبوج و شوروی و چین و امثالهم محرز شد که این راستا همچنان به ناکجاآباد رهنمون می گردد؛ حتی اگر بخواهیم سوسیالیسم تخیلی را به سوسیالیسم علمی تبدیل کنیم. بنابراین، باید گفت وعده های خالی از عقلانیت و بدون توجه به ابزارها، منتهی به جهنم است و هر چه وعده عظیم تر، جهنم عمیق تر و آتشین تر.
غرض از طرح این مقدمه، تجزیه و تحلیل یک گره بنیادی در ایران پسا انقلاب است. چنانکه می دانیم از ابتدای انقلاب تا کنون وعده های عظیمی طرح شده است. البته، در دوره پهلوی نیز از تمدن عظیم صحبت به میان آمد؛ جایی که گرگ و میش با هم آب می خورند.
به نظر می رسد می توان وعده ها را، چه پیش و پس از انقلاب با دو شاخص فوق، امکان پذیری و عقلانی بودن سنجید. به عنوان مثال اتمی شدن ایران، بنیادی عقلانی داشت، ولی در امکان پذیری آن -یا به تعبیری پیوستن به باشگاه هسته ای جهان-، اما و اگر وجود دارد. نظام جامع سلامت نیز به همین سیاق است؛ عقلانی و امکان ناپذیر، زیرا تدارک امکانات و بودجه آن -در دوره سیطره بودجه خواری و بودجه خواران- ناممکن است، اما وعده هایی مانند جامعه بی طبقه توحیدی یا مواردی از جنس نابودی و تبدیل کاخ سفید به حسینیه و از این دست موارد نه عقلانی و نه امکان پذیرند.
مواجهه پرشمار با این وعده های یوتوپیک و آزمون آن ها از سوی مردم، باعث شده است که یوتوپیاهراسی (Utopophobia) بر مردم عارض گردد و آن ها از وعده ها هراسناک شوند؛ به نحوی که هر خبر خوش عمومی یا هر وعده تلویزیونی آغازگر نگرانی و هراس جامعه می گردد و مردم، مدینه ضاله را پیش چشم می بینند یا در ذهن تخیل می نمایند.
می خواهم نتیجه بگیرم، فارغ از آنکه انتخابات سال 1400 معنادار/فاقد معنا باشد یا اساساً کاندیدایی از سوی اصلاح طلبان پیشرو معرفی گردد یا خیر، باید شعار ها و برنامه های تمامی کاندیدا ها را براساس دو شاخص امکان پذیری و عقلانی بودن به تیغ نقد سپرد و سریعاً از مدت تحقق وعده ها، امکانات، چگونگی تأمین اقتصادی و همچنین رهیافت سیاسی داخلی و خارجی آن پرسش کرد. تا به امروز، شرایط به نحوی بوده است که رئیس جمهور و هیئت دولت زیر بار سیاست های تخیلی -بالادست و پایین دست- به رئیس اداره تبلیغات تغییر شرایط داده اند، بنابراین باید در آینده نزدیک ترمز کشورداری تخیلی را کشید!
منبع: فراروbestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا